ทิศทางในแผนที่ (Direction)

ทิศทางเป็นองค์ประกอบที่สำคัญอีกองค์ประกอบหนึ่งสำหรับการใช้แผนที่ การจัดวางแผนที่ให้ถูกต้องเป็นการทำงานเบื้องต้น เพื่อให้การใช้งานด้านอื่น ๆ ให้มีประสิทธิภาพและถูกต้อง การบอกทิศทางสามารถบอกได้หลายรูปแบบ โดยอ้างอิงจากทิศหลักที่ปรากฏบนแผนที่เป็นเบื้องต้น ทิศทางที่แสดงไว้มักแสดงไว้เพียงทิศเดียว คือ ทิศเหนือ เหตุที่นิยมใช้ทิศเหนือเป็นหลักในแผนที่เพราะทิศเหนือเป็นทิศที่หาได้ง่ายในภูมิประเทศด้วยเข็มทิศ ด้วยวิธีการทางดาราศาสตร์และการสังเกตสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา ทิศทางหลักประกอบด้วยทิศเหนือจริง เหนือกริดและเหนือแม่เหล็ก ระหว่างทิศเหนือหลักทั้ง 3 ชนิด จึงเกิดเป็นแผนภาพมุมเบี่ยงเบนทิศเหนือ หรือที่เรียกว่า แผนภาพเดคลิเนชันนั่นเอง ในการกำหนดทิศทางในแผนที่ต้องการความละเอียด ความถูกต้อง มุมที่ใช้ในการวัดสามารถใช้ได้ 3 หน่วย คือ องศา เกรดและมิลเลียม ในการบอกทิศทางสามารถบอกได้หลายรูปแบบ เช่น บอกแบบธรรมดา แบบชาวเรือและแบบอาซิมุท ในบทนี้จึงกล่าวถึง ทิศทางหลัก แผนภาพเดคลิเนชันและทิศทางในแผนที่ เพื่อความเข้าใจทิศทางในแผนที่เป็นเบื้องต้นและนำไปสู่การใช้งานแผนที่ให้มีประสิทธิภาพต่อไป