การจัดการขยะของชุมชนบนฐานทุนทางวฒั นธรรมวิถีอีสาน กรณชีุมชนในเขตเทศบาลต าบลบ้านผืออา เภอหนองเรือจังหวดัขอนแก่น

ผู้วิจัย

พัชรินทร์ ฤชุวรารักษ์

บทคัดย่อ

บทความน้ีมุ่งศึกษาการจัดการขยะบนฐานของทุนทางวัฒนธรรมวิถีอีสาน ที่ เหมาะสมต่อชุมชน ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์กลุ่มผนู้ า ที่เป็น ทางการและผู้น าที่ไม่เป็นทางการผู้รู้ในชุมชน ตัวแทนครัวเรือนที่มีส่วนร่วมใน กิจกรรมทางสังคมและมีบทบาทในการจัดการขยะของชุมชน การสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ รัฐที่เกี่ยวขอ้ง ตลอดจนการสนทนากลุ่มเพื่อร่วมกนัวิเคราะห์ศกัยภาพ จุดอ่อน และจุด แข็งในกระบวนการจัดการขยะของชุมชนในเขตเทศบาลต าบลบ้านผืออ าเภอหนองเรือ จงัหวดัขอนแก่น ผลการวจิยัพบวา่ ชุมชนได้ใช้ทุนทางวัฒนธรรม โดยเฉพาะ“ทุนทาง วัฒนธรรมวิถีอีสาน” เขา้มาเป็นฐานในการจดัการขยะในลกัษณะที่ช่วยเหลือเก้ ือกูลกนั ในรูปแบบ “กองทุนฌาปณกิจขยะ”จนกลายมาเป็ นกลไกในการขับเคลื่อนและพัฒนา ชุมชนดา้นต่าง ๆ แบบองค์รวม ความเขม้แขง็ของชุมชนถูกสร้างข้ึนบนฐานของทุน ทางวัฒนธรรมวิถีอีสาน ท าให้ชุมชนมีอ านาจต่อรองกบั ภายนอกและสร้างการมีส่วน ร่วมในกระบวนการพัฒนาชุมชน ผา่ นกิจกรรมทางสังคมรูปแบบต่าง ๆ ผลการวิจัยคร้ัง น้ีจึงสะท้อนการจัดการขยะของชุมชนบนฐานของทุนทางวัฒนธรรมวิถีอีสานที่ชัดเจน

บรรณานุกรม

Ativanichayapong, N. (2019). Remaining and changing in Isan's rural from the perspectives of granduate volunteer, Thammasat University. In PSDS Journal of Development Studies Thammasat University,2(1),24-51. [in Thai] Bourdieu, P. (1977). Outline of a theory of practice. Cambridge: Cambridge University. Donsom, J. (2020). Practices in the state established border community in Thai - Cambodian border area. Doctor of philosophy in sociology. Khon Kaen: Khon Kaen University. [in Thai] Kanchanaphan, A. (2019). How to think complexly in community research (2 nd ed.). Bangkok: Support Fund Office. [in Thai] Keyes, C.F. (1976).“In Search of Land: village formation in the central chi river valley, Northeast Thailand”, Contribution to Asian Studies. 9: 45-63. Kirdklinhom, S. (2019). Guidelines for public participation in municipal solid waste management: Nakhon Si Thammarat Municipality. Master of Science (Environmental Management). National Institute of Development Administration. [in Thai] Kittiasa, P. (2014). To the new Isan way. Bangkok: Languages. [in Thai] Lertyingcharoenchai, W. Viriyaet, H., & Kongritti, N. (2019). Evaluation of greenhouse gas emission from municipal solid waste management and leachate: A case study of Takhob Municipality, Thailand. PSAKU International Journal of Interdisciplinary Research, 8(2), 1 -11. Muensitthiroj, P.Pongpunpurtet, P. Painmanakul, P., & Chawaloesphonsiya, N. (2021). Study of environmental impact from municipal solid waste management: A case study of Bang Chalong Housing, Samut Prakan. Journal of Interdisciplinary Research: Graduate Studies,10(2), 27 -34. [in Thai] Phutha, P. (2011). History of Isan people (5 thed.). Bangkok: Mental Health. [in Thai] Pollution Control Department. (2016 ). Master plan solid waste managementof the country (2016 - 2021). Bangkok: Active Print Co., Ltd. [in Thai] Sanamkate, T., & Jaikhamwang, N. (2022). The learning process for the development of the participatory aging health development: A case study of the health promotion for eldery people club, Chaichumpon Subdistrict, Lublae District, Uttaradit Province. Journal of Social Development (JSD), 24(1), 100 -118. [in Thai] Sattakorn, W. Butr-udomet, T., & Jatupatrangsee, W. (2018). Waste management in the community: A case study of Maesook Municipality, Chae Hom District, Lampang Province, Thailand. International Journal of Crime, Law and Social Issues, 5(1), 213- 223. Songpak, K., Sinsupan, N., & Isarankura Na Ayudhya, V. (2019). Development of a health promotion model for the elderly via Chaisor village community participation in Chaisor Sub-district, Chumphae District, Khon Kaen Province. Journal of Humanities & Social Science (JHUSOC), 17(2), 159-177. [in Thai] Srisontisuk, S. (2007). The assessment and synthesis of the knowledge state of cultural research inthe Northeast: Ethnic diversity. Journal of Language and Culture, 26(1-2), 35- 49. [in Thai] Thacheen, P., Chaisuparakul, S., & Tongchure, S. (2022). From enemy to friend: Participatory action research to develop a farmers' debt management approach. Journal of Humanities & Social Sciences (JHUSOC),20(1), 185 - 208. [in Thai] Teerasatsawat, S. (2008). Isan economy after railway (1900-1945). Khon Kaen: Faculty of Humanities andSocial Sciences, Khon Kaen University. [in Thai] Tubnonghee, R.Phianchana, A., & Chaisena, M. (2022). An analysis of factors influencing mask waste management in the Chon Buri community. International Journal of Crime, Law and Social Issues, 9(1), 10 -22.