การศึกษารูปแบบการเลี้ยงปลาตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน

ผู้วิจัย

บรรเจิด สอนสุภาพ* สายรุ้ง สอนสุภาพ และดนัย รัชตะวราเศรษฐ์

บทคัดย่อ

การศึกษารูปแบบการเลี้ยงปลาตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงที่เหมาะสมกับชุมชน ในศูนย์บริการ การศึกษาหนองขวาง มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ แบ่งออกเป็น 2 กิจกรรม ได้แก่ การศึกษาข้อมูลบริบท ชุมชนเพื่อศึกษารูปแบบการเลี้ยงปลาตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ของเกษตรกรในชุมชน โดยการสัมภาษณ์ ผู้นำหมู่บ้านและสมาชิก และการนำความรู้ที่ได้จากชุมชน มาวางแผนในการเตรียมพื้นที่เลี้ยงปลาตามแนว เศรษฐกิจพอเพียง ในพื้นที่ศูนย์บริการการศึกษาหนองขวาง ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรมีการเลี้ยงปลาในบ่อ ดินซึ่งเป็นพื้นที่น้ำขุ่น และชุมชนเคยเลี้ยงปลาดุกในบ่อซีเมนต์และโอ่งซีเมนต์ ขนาดความจุน้ำ 250 ลิตร ซึ่ง ได้รับการสนับสนุนวัสดุ อุปกรณ์ ลูกปลา และอาหารปลา จากสำนักงานเกษตรอำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ แต่ปัจจุบันได้หยุดเลี้ยง เนื่องจากเกษตรกรไม่มีพันธุ์ปลา อาหาร และไม่มีเวลาในการดูแล การเปลี่ยนน้ำ การ ให้อาหาร เกษตรกรขาดความรู้ ความเข้าใจเรื่องการจัดการดูแลการเลี้ยงปลาในรูปแบบบ่อซีในต์ กิจกรรมที่ 2 นักวิจัยเลือกใช้รูปแบบการเลี้ยงปลาปลาดุกรัสเซียในบ่อดิน เนื่องจากเป็นปลาที่มีการเจริญเติบโตที่รวดเร็ว มีความทนทานต่อการเปลี่ยนแปลงต่อสภาพแวดล้อมในน้ำได้ดี โดยมีการถ่ายทอดองค์ความรู้เรื่องการเลี้ยง ปลาตามแนวเศรษฐกิจพอเพียงสู่ชุมชน และการอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่องการผลิตอาหารปลาแบบพื้นบ้านเพื่อ ลดต้นทุนการผลิต โดยใช้วัตถุดิบในท้องถิ่น ได้แก่ รำละเอียด ปลายข้าว และใช้วัตถุดิบแหล่งโปรตีน จากกาก ถั่วเหลือง และปลาป่น เป็นส่วนผสม

บรรณานุกรม

กิตติมา วานิชกูล กิตติมา เสลาหอม และอนุสรณ์ คาแป้น. 2554. ผลการใช้สาหร่ายสไปรูไลนาใน การเลี้ยงปลาดุกบิ๊กอุย. วารสารวิชาการและวิจัย มทร.พระนคร ฉบับพิเศษ การประชุม วิชาการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล ครั้งที่ 5 หน้า 211-217. จงกล พรมยะ ศิริเพ็ญ ตรัยไชยาพร และสมโภชน์ จันทร์ลอย. 2548. การปรับปรุงคุณภาพ เนื้อปลา ดุกรัสเซีย (Clarias gariepinus) โดย ใช้ Spirulina platensis และ Cladophora sp. ภาควิชาเทคโนโลยีการประมง คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้. ชุติพงษ์ ว่องส่งสาร และสนธิพันธุ์ ผาสุกดี. 2557. การทดสอบการเลี้ยงปลาดุกบิ๊กอุยด้วยอาหารเม็ด สำเร็จรูปผสมหญ้าเนเปียร์ในบ่อซีเมนต์. ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดระยอง. กรม ประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. บรรเจิด สอนสุภาพ. 2549. ผลของการใช้ใบไมยราบยักษ์ในอาหารปลาดุกลูกผสม. คณะ เทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. บัญญัติ มนเทียรอาสน์ ขจรเกียรติ์ ศรีนวลสม และพิมพร มนเทียรอาสน์. 2554. การวิจัยและพัฒนา ระบบชีววิถีเพื่อเลี้ยงปลาดุกเชิงพาณิชย์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและเพิ่มความสามารถ ในการแข่งขันทางด้านอาหารปลอดภัย. ภาควิชาเทคโนโลยีการประมง คณะผลิตกรรมการ เกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้. รุ่งกานต์ กล้าหาญ บัณฑิต ยวงสร้อย และจิตตรา วีระกุล . 2557. การเจริญเติบโต ประสิทธิภาพ การใช้อาหาร และคุณภาพเนื้อของปลาดุกลูกผสมที่ได้รับอาหารผสมฟักทอง. แก่นเกษตร 42 ฉบับพิเศษ 1. หน้า 787-791. สุเมธ ตันติเวชกุล. 2549. เศรษฐกิจพอเพียง ทางเลือก... ทางรอด. ใน เปี่ยมศักดิ์ คุณากรประทีป. ผ่าอนาคตประเทศไทย 2552. บริษัท ฐานการพิมพ์ จำกัด. หน้า 52.